GIÁ TRỊ XÉT NGHIỆM GENEXPERT MTB/RIF TRONG PHÁT HIỆN LAO PHỔI MỚI TRÊN ĐỐI TƯỢNG NGHI LAO PHỔI TẠI BỆNH VIỆN LAO VÀ BỆNH PHỔI TIỀN GIANG

Phạm Thị Diễm Phúc1,, Nguyễn Chí Nguyễn2, Huỳnh Hoàng Tuấn3, Võ Thành Trí3, Lê Trung Tín3, Nguyễn Thị Hải Yến4
1 Trung tâm Y tế Thị xã Cai Lậy, Tiền Giang
2 Bệnh viện Đa khoa Cái Nước, Cà Mau
3 Bệnh viện Quốc tế Phương Châu
4 Trường Đại học Y Dược Cần Thơ

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Đặt vấn đề: Xét nghiệm GeneXpert MTB/RIF (Xpert MTB/RIF) được triển khai và thay thế cho các kỹ thuật nhuộm soi tìm vi khuẩn lao bằng kính hiển vi truyền thống là một bước đột phá quan trọng trong cuộc chiến chống lại bệnh lao và lao kháng Rifampicin (RR-TB). Mục tiêu nghiên cứu: (1) Xác định tỷ lệ phát hiện lao phổi mới trên đối tượng nghi lao phổi tại Bệnh viện Lao và Bệnh phổi Tiền Giang năm 2022 – 2023; (2) Xác định giá trị xét nghiệm GeneXpert MTB/RIF trong phát hiện lao phổi mới trên đối tượng nghi lao. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 795 bệnh không có tiền sử mắc hoặc không đang điều trị thuốc kháng lao, có triệu chứng lâm sàng hoặc x-quang ngực bất thường nghi lao phổi. Thực hiện xét nghiệm Xpert MTB/RIF và xét nghiệm AFB nhuộm soi trực tiếp bằng phương pháp nhuộm Ziehl-Neelsen (AFB trực tiếp nhuộm ZN) để phát hiện lao phổi mới trên mẫu đờm của bệnh nhân. Kết quả: Tỷ lệ phát hiện lao phổi mới bằng xét nghiệm Xpert MTB/RIF và AFB trực tiếp nhuộm ZN lần lượt là 29,6% (235/795) và 19,5% (155/795). Tải lượng vi khuẩn được xác định bằng xét nghiệm Xpert MTB/RIF lần lượt là mức cao 38,8%, trung bình (24,7%), thấp (28,1%) và rất thấp (7,2%). Độ tương thích giữa xét nghiệm Xpert MTB/RIF với xét nghiệm AFB trực tiếp nhuộm ZN ở mức vừa (Kappa=0,698). Kết luận: Xét nghiệm Xpert MTB/RIF có khả năng phát hiện lao phổi mới trên đối tượng nghi lao phổi cao hơn so với xét nghiệm AFB trực tiếp nhuộm ZN và độ tương thích của hai xét nghiệm ở mức vừa.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

1. World Healthy Orgnization. Global tuberculosis report 2022. 2023.
2. Chương trình chống lao Quốc gia. Báo cáo tổng kết hoạt động chương trình chống lao năm 2022. 2023.
3. Bộ Y tế. Quyết định 162/QĐ-BYT về việc ban hành tài liệu chuyên môn "Hướng dẫn Chẩn đoán, điều trị và dự phòng bệnh Lao", ngày 19 tháng 01 năm 2024. 2024.
4. Hoàng Hà, Lưu Thị Thu Uyên, Ngô Thị Hoài. Bệnh lao kháng Rifampicin tại Thái Nguyên. Tạp chí Y học Việt Nam. 2021. 500(2), 16-20, https://doi.org/10.51298/vmj.v500i2.347.
5. Lê Hoàn, Lê Minh Hằng, Nguyễn Thị Như Quỳnh, Trần Khánh Chi, Trần Minh Châu và cộng sự. Nhận xét kết quả của xét nghiệm Genexpert MTB/RIF đờm trong chẩn đoán lao phổi tại bệnh viện Đại học Y Hà Nội. Tạp chí Nghiên cứu Y học. 2021. 147(11), 23-30, https://doi.org/10.52852/tcncyh.v147i11.576.
6. Kabir S, Parash MTH, Emran NA, Hossain ABMT, Shimmi SC. Diagnostic challenges and
Gene-Xpert utility in detecting Mycobacterium tuberculosis among suspected cases of Pulmonary tuberculosis. PloS one. 2021. 16(5), 1-16, http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0251858.
7. Rarome BB, Aisah N, Setyoningrum RA, Mertaniasih NM. GeneXpert MTB/RIF and Mycobacterium tuberculosis Sputum Culture in Establishing the Diagnosis of Pulmonary Tuberculosis and Rifampicin Resistance in Suspected Childhood Pulmonary Tuberculosis in Soetomo Hospital. Indonesian Journal of Tropical Infectious Disease. 2020. 8(3), 152-60, https://doi.org/10.20473/ijtid.v8i3.15503.
8. Orina GM, Ong'wen SA, Amolo AS, Orindi OT. Comparative study of smear microscopy, Gene Xpert and culture and sensitivity assays in detection of Mycobacterium tuberculosis on sputum samples among tuberculosis suspected cases in Nyamira county referral Hospital. Mycobacterial Diseases. 2017. 7(3), 1-6, http://dx.doi.org/10.4172/2161-1068.1000249.
9. Nemagouda SK. A Three-Year Experience with GeneXpert MTB/RIF Assay in Tuberculosis Control Programme (RNTCP)-A Clinical Study. Journal of Evolution of Medical Dental Sciences. 2019. 8(41), 3080-4, http://dx.doi.org/10.14260/jemds/2019/669.
10. Elbrolosy AM, El Helbawy RH, Mansour OM, Latif RA. Diagnostic utility of GeneXpert MTB/RIF assay versus conventional methods for diagnosis of pulmonary and extra-pulmonary tuberculosis. BMC microbiology. 2021. 21(144), 1-10, http://dx.doi.org/10.7754/Clin.Lab.2018.180613.
11. Khater ES, Abdo KH. Role of Gene-Xpert MTB/RIF assay in detection of Mycobacterium tuberculosis in smear-negative sputum samples. Microbes Infectious Diseases. 2022. 3(3), 60614, http://dx.doi.org/10.21608/mid.2022.133173.1283.
12. Chitkara S, Kaur R, Rai Y, Dhaka G. Comparative Evaluation of GeneXpert MTB/RIF Assay and Microscopy for Rapid Diagnosis of Tuberculous Meningitis in Children. International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences. 2020. 9(3), 25-31, https://doi.org/10.20546/ijcmas.2020.903.004.
13. Rahadiyanto KYk, Ramadhan MS, Amalia E. Agreement test between Ziehl Neelsen staining and GenXpert in adult pulmonary tuberculosis diagnosis. Jurnal Kedokteran dan Kesehatan Indonesia. 2021. 12(3), 217-23, https://doi.org/10.20885/JKKI.Vol12.Iss3.art4.
14. Demelash M, Nibret E, Mnichil Z. Comparison of Ziehl Neelsen microscopy and geneXpert for the diagnosis of pulmonary tuberculosis among pulmonary tuberculosis-suspected patients in northwest Ethiopia. Tropical Doctor. 2023. 53(3), 362-5, https://doi.org/10.1177/00494755231159149.