Thanh bên bài viết
Ngày xuất bản:
10/08/2024
Ngày xuất bản Online:
10/08/2024
Số lượt xem tóm tắt: 32
Số lượt xem PDF: 11
Số lượt xem PDF: 11
Số xuất bản
Chuyên mục
Bài báo
Trích dẫn bài báo
Nguyễn, M. T., & Phạm, T. M. T. (2024). PEPTIDE KHÁNG VI SINH VẬT (ANTIMICROBIAL PEPTIDES - AMP): ĐỊNH NGHĨA, PHÂN LOẠI, CƠ CHẾ HOẠT ĐỘNG. Tạp chí Y Dược học Cần Thơ, 78, 31-37. https://doi.org/10.58490/ctump.2024i78.3090
PEPTIDE KHÁNG VI SINH VẬT (ANTIMICROBIAL PEPTIDES - AMP): ĐỊNH NGHĨA, PHÂN LOẠI, CƠ CHẾ HOẠT ĐỘNG
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Sự xuất hiện của của các vi khuẩn đa kháng kháng sinh do việc sử dụng kháng sinh thiếu kiểm soát trong điều trị bệnh cho người và vật nuôi ở các nước đang phát triển đang gây ra vấn đề y tế trầm trọng. Peptide kháng vi sinh vật là một đoạn peptide nhỏ tồn tại ở hầu hết các sinh vật trong sinh giới có khả năng kích hoạt hệ miễn dịch, kháng vi khuẩn, vi nấm, virus, kí sinh trùng và ức chế tế bào ung thư. Với hơn 3.700 AMP (Antimicrobial peptides) đã được khám phá và 7 AMP đã được FDA (Food and Drug Administration) phê duyệt sử dụng tiêm trực tiếp điều trị cho người chứng tỏ tiềm năng ứng dụng của chúng vào điều trị thay thế kháng sinh truyền thống. Tuy nhiên, các AMP chưa được ứng dụng phổ biến trên người và vật nuôi do nguồn cung hạn chế, chi phí tinh sạch cao và không ổn định trong hệ tiêu hóa.
Chi tiết bài viết
Từ khóa
Peptide kháng vi sinh vật, AMP, kháng sinh, đề kháng kháng sinh
Tài liệu tham khảo
1. Gaynes R. The discovery of penicillin - new insights after more than 75 years of clinical use. Emerging Infectious Diseases. 2017. 23(5), 849 - 853, doi: 10.3201/eid2305.161556.
2. Mazurkiewicz-Pisarek A., Baran J., Ciach T., 2023, Antimicrobial peptides: challenging journey to the pharmaceutical, biomedical, and cosmeceutical use, Int. J. Mol. Sci. 2023. 24(10), 9031, doi: 10.3390/ijms24109031.
3. Chen C. H., Lu T. K. Development and chanllenges of antimicrobial peptides for therapeutic applications. Antibiotics. 2020. 9(1), 24, doi: 10.3390/antibiotics9010024.
4. Carmona-Rebeiro A. M. Antimicrobial peptides and their assemblies, Future Pharmacology. 3023. 3, 763 - 788, doi: 10.3390/futurepharmacol3040047.
5. Huan Y., Kong Q., Mou H., Yi H. Antimicrobial peptides: classification, design, application and research progress in multiple fields. Front. Microbiol. 2020. 11, 582779, doi: 10.3389/fmicb.2020.582779.
6. Lai S., Zhang Q., Jin L. Natural and man - made cyclic peptide - based antibiotics. Antibiotics. 2023. 12, 42, doi: 10.3390/antibiotics12010042.
7. Ben B. R., Ellouzi H., Fouzai K., Asses N., Neffati M., et al. Optimized chemical extraction methods of antimicrobial peptides from roots and leaves of extremophilic plants: Anthyllis sericea and Astragalus armatus collected from Tunisian desert. Antibiotics. 2022. 11, 1302, doi:
10.3390/antibiotics11101302.
8. Rima M., Rima M., Failoun Z., Sabatier J. M., Bechinger B., et al. Antimicrobial peptides: A potent alternative to antibiotics. Antibiotics, 10, 1095, doi: 10.3390/antibiotics10091095.
9. Barashkova A. S., và Rogozhin E. A. Isolation of antimicrobial peptides from different plant sources: does a general extraction method exist. Plant Methods. 2020. 16, 143, doi:
10.1186/s13007-020-00678-1.
10. Moravej H., Moravej Z., Yazdanparast M., Heiat M., Mirhosseini A., et al. Antimicrobial pepides: features, action, and their resistance mechanisms of bacteria. Microbial Drug Resistance. 2018. 24(6), 747 - 767, doi: 10.1089/mdr.2017.0392.
11. Gan B. H., Gaynord J., Rowe S. M., Deingruber T., Spring D. R. The multifaceted nature of antimicrobial peptides: current synthetic chemistry approaches and future directions. Chem. Soc. Rev. 2021. 50, 7820, doi: 10.1039/d0cs00729c.
12. Lyu Z., Yang P., Lei J., và Zhao J. Biological function of antimicrobial peptides on suppressing pathogens and improving host immunity. Antibiotics. 2023. 12,1037, doi:
10.3390/antibiotics12061037.
13. Zhang Q. Y., Yan Z. B., Meng Y. M., Hong X. Y., Shao G., et al. Antimicrobial peptides:
mechanism of action, activity and clinacal potential. Military Med. Res. 2021. 8, 48, doi: 10.1186/s40779-021-00343-2.
14. Hoskin D. W., Ramamoorthy A. Studies on anticancer activities of antimicrobial peptides. Biochim. Biophys. Acta. 2008. 1778(2), 357 - 375, doi: 10.1016/j.bbamem.2007.11.008.
15. Tornesello A. L., Borrelli A., Buonaguro L., Buonaguro F. M., Tornesello M. L. Antimicrobial peptides as anticancer agents: functional properties and biological activities. Molecules. 2020. 25, 2850, doi: 10.3390/molecules25122850.
16. Zhang C., Yang M. Antimicrobial peptides: from design to clinical application. Antibiotics. 2022. 11, 349, doi: 10.3390/antibiotics11030349.
17. Zhang C., Yang M. The role and potential application of antimicrobial peptides in autoimmune diseases. Front. Immunol. 2020. 11, 859, doi: 10.3389/fimmu.2020.00859.
18. Bahar A. A., Ren D. Antimicrobial peptides. Pharmaceuticals (Basel). 2013. 6(12), 1543 - 1575, doi: 10.3390/ph6121543.
19. Hotchkiss R. D., Dubos R. J.Fractionation of the bactericidal agent from cultures of a soil Bacillus. J. Biol. Chem. 1940. 132, 791 - 792, doi: 10.1016/s0021-9258(19)56231-7.
20. Baradaran M. Current status of peptide medications and the position of active therapeutic peptides with scorpion venom origin. Jundishapur Journal of Natural Pharmaceutical Products. 2023. 18(1), e134049, doi: 10.5812/jjnpp-134049.
21. Sadredinamin M., Mehrnejad F., Hosseini P., Doustdar F. Antimicrobial pepeptides (AMPs). Novelty in Biomedicine. 2016. 4(2), 70 - 76, doi: 10.22037/nbm.v4i2.9158.
22. Hafeez A. B., Jiang X., Bergen P., Zhu Y. Antimicrobial peptides: an update on classifications and databases. Int. J. Mol. Sci. 2021. 22(21), 11691, doi: 10.3390/ijms222111691.
23. Hansen I. K. Ø., Isaksson J., Poth A. G., Hansen K. Ø., Andersen A. J. C., et al. Isolation and characterization of antimicrobial peptides with inusual disulfide connectivity from the colonial ascidian Synoicum turgens. Marine Drugs. 2020, 18, 51, doi: 10.3390/md18010051.
24. Decker A. P., Mechesso A., Wang G. Expanding the landscape of amino acid - rich antimicrobial peptides: defination, deployment in nature, implications for peptide design and therapeutic potential. Int. J. Mol. Sci. 2022. 23(21), 12874, doi: 10.3390/ijms232112874.
25. Ramazi S., Mohammadi N., Allahverdi A., Khalili E., Abdolmaleki P. A review on antimicrobial peptides databases and the computational tools, Database, 2022, baac011, doi:
10.1093/database/baac001.
26. Le C. F., Fang C. M., Sekaran S. D. Intracellular targeting mechanisms by antimicrobial peptides. Antimicrobial Agents and Chemotherapy. 2027. 61(4), 1098-4804, doi: 10.1128/aac.02340-16.
27. Vollmer W., Holtje J. V. Morphogenesis of Escherichia coli. Curr. Opin. Microbiol. 2021. 4(6), 625-633, doi: 10.1016/s1369-5274(01)00261-2.
2. Mazurkiewicz-Pisarek A., Baran J., Ciach T., 2023, Antimicrobial peptides: challenging journey to the pharmaceutical, biomedical, and cosmeceutical use, Int. J. Mol. Sci. 2023. 24(10), 9031, doi: 10.3390/ijms24109031.
3. Chen C. H., Lu T. K. Development and chanllenges of antimicrobial peptides for therapeutic applications. Antibiotics. 2020. 9(1), 24, doi: 10.3390/antibiotics9010024.
4. Carmona-Rebeiro A. M. Antimicrobial peptides and their assemblies, Future Pharmacology. 3023. 3, 763 - 788, doi: 10.3390/futurepharmacol3040047.
5. Huan Y., Kong Q., Mou H., Yi H. Antimicrobial peptides: classification, design, application and research progress in multiple fields. Front. Microbiol. 2020. 11, 582779, doi: 10.3389/fmicb.2020.582779.
6. Lai S., Zhang Q., Jin L. Natural and man - made cyclic peptide - based antibiotics. Antibiotics. 2023. 12, 42, doi: 10.3390/antibiotics12010042.
7. Ben B. R., Ellouzi H., Fouzai K., Asses N., Neffati M., et al. Optimized chemical extraction methods of antimicrobial peptides from roots and leaves of extremophilic plants: Anthyllis sericea and Astragalus armatus collected from Tunisian desert. Antibiotics. 2022. 11, 1302, doi:
10.3390/antibiotics11101302.
8. Rima M., Rima M., Failoun Z., Sabatier J. M., Bechinger B., et al. Antimicrobial peptides: A potent alternative to antibiotics. Antibiotics, 10, 1095, doi: 10.3390/antibiotics10091095.
9. Barashkova A. S., và Rogozhin E. A. Isolation of antimicrobial peptides from different plant sources: does a general extraction method exist. Plant Methods. 2020. 16, 143, doi:
10.1186/s13007-020-00678-1.
10. Moravej H., Moravej Z., Yazdanparast M., Heiat M., Mirhosseini A., et al. Antimicrobial pepides: features, action, and their resistance mechanisms of bacteria. Microbial Drug Resistance. 2018. 24(6), 747 - 767, doi: 10.1089/mdr.2017.0392.
11. Gan B. H., Gaynord J., Rowe S. M., Deingruber T., Spring D. R. The multifaceted nature of antimicrobial peptides: current synthetic chemistry approaches and future directions. Chem. Soc. Rev. 2021. 50, 7820, doi: 10.1039/d0cs00729c.
12. Lyu Z., Yang P., Lei J., và Zhao J. Biological function of antimicrobial peptides on suppressing pathogens and improving host immunity. Antibiotics. 2023. 12,1037, doi:
10.3390/antibiotics12061037.
13. Zhang Q. Y., Yan Z. B., Meng Y. M., Hong X. Y., Shao G., et al. Antimicrobial peptides:
mechanism of action, activity and clinacal potential. Military Med. Res. 2021. 8, 48, doi: 10.1186/s40779-021-00343-2.
14. Hoskin D. W., Ramamoorthy A. Studies on anticancer activities of antimicrobial peptides. Biochim. Biophys. Acta. 2008. 1778(2), 357 - 375, doi: 10.1016/j.bbamem.2007.11.008.
15. Tornesello A. L., Borrelli A., Buonaguro L., Buonaguro F. M., Tornesello M. L. Antimicrobial peptides as anticancer agents: functional properties and biological activities. Molecules. 2020. 25, 2850, doi: 10.3390/molecules25122850.
16. Zhang C., Yang M. Antimicrobial peptides: from design to clinical application. Antibiotics. 2022. 11, 349, doi: 10.3390/antibiotics11030349.
17. Zhang C., Yang M. The role and potential application of antimicrobial peptides in autoimmune diseases. Front. Immunol. 2020. 11, 859, doi: 10.3389/fimmu.2020.00859.
18. Bahar A. A., Ren D. Antimicrobial peptides. Pharmaceuticals (Basel). 2013. 6(12), 1543 - 1575, doi: 10.3390/ph6121543.
19. Hotchkiss R. D., Dubos R. J.Fractionation of the bactericidal agent from cultures of a soil Bacillus. J. Biol. Chem. 1940. 132, 791 - 792, doi: 10.1016/s0021-9258(19)56231-7.
20. Baradaran M. Current status of peptide medications and the position of active therapeutic peptides with scorpion venom origin. Jundishapur Journal of Natural Pharmaceutical Products. 2023. 18(1), e134049, doi: 10.5812/jjnpp-134049.
21. Sadredinamin M., Mehrnejad F., Hosseini P., Doustdar F. Antimicrobial pepeptides (AMPs). Novelty in Biomedicine. 2016. 4(2), 70 - 76, doi: 10.22037/nbm.v4i2.9158.
22. Hafeez A. B., Jiang X., Bergen P., Zhu Y. Antimicrobial peptides: an update on classifications and databases. Int. J. Mol. Sci. 2021. 22(21), 11691, doi: 10.3390/ijms222111691.
23. Hansen I. K. Ø., Isaksson J., Poth A. G., Hansen K. Ø., Andersen A. J. C., et al. Isolation and characterization of antimicrobial peptides with inusual disulfide connectivity from the colonial ascidian Synoicum turgens. Marine Drugs. 2020, 18, 51, doi: 10.3390/md18010051.
24. Decker A. P., Mechesso A., Wang G. Expanding the landscape of amino acid - rich antimicrobial peptides: defination, deployment in nature, implications for peptide design and therapeutic potential. Int. J. Mol. Sci. 2022. 23(21), 12874, doi: 10.3390/ijms232112874.
25. Ramazi S., Mohammadi N., Allahverdi A., Khalili E., Abdolmaleki P. A review on antimicrobial peptides databases and the computational tools, Database, 2022, baac011, doi:
10.1093/database/baac001.
26. Le C. F., Fang C. M., Sekaran S. D. Intracellular targeting mechanisms by antimicrobial peptides. Antimicrobial Agents and Chemotherapy. 2027. 61(4), 1098-4804, doi: 10.1128/aac.02340-16.
27. Vollmer W., Holtje J. V. Morphogenesis of Escherichia coli. Curr. Opin. Microbiol. 2021. 4(6), 625-633, doi: 10.1016/s1369-5274(01)00261-2.