NGHIÊN CỨU TÌNH HÌNH SỬ DỤNG KHÁNG SINH TRONG ĐIỀU TRỊ VIÊM PHỔI CỘNG ĐỒNG CHO TRẺ EM TỪ 2 THÁNG ĐẾN 5 TUỔI TẠI KHOA NHI, BỆNH VIỆN ĐA KHOA TRUNG ƯƠNG QUẢNG NAM

Nguyễn Đặng Bảo Trân1,2, Nguyễn Mai Hoa2,, Nguyễn Hoàng Anh2, Phan Tấn Quang1, Nguyễn Đình Hùng1
1 Bệnh viện Đa khoa Trung ương Quảng Nam
2 Trường Đại học Dược Hà Nội

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Đặt vấn đề: Viêm phổi là bệnh thường gặp ở trẻ em, là nguyên nhân chính gây tử vong cho trẻ dưới 5 tuổi. Mục tiêu nghiên cứu: Phân tích đặc điểm và tính phù hợp trong việc sử dụng kháng sinh điều trị viêm phổi cộng đồng cho trẻ từ 2 tháng đến 5 tuổi tại khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Trung ương Quảng Nam. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Mô tả cắt ngang, không can thiệp dựa trên hồi cứu hồ sơ bệnh án của trẻ từ 2 tháng đến 5 tuổi có chẩn đoán viêm phổi và loại trừ các trường hợp viêm phổi bệnh viện. Bộ tiêu chí đánh giá việc sử dụng kháng sinh trong điều trị viêm phổi cộng đồng trẻ em được xây dựng chủ yếu dựa trên hướng dẫn điều trị của Bộ Y tế. Kết quả: Trong 170 hồ sơ bệnh án thỏa mãn tiêu chuẩn nghiên cứu, có 87,6% bệnh án viêm phổi. Đa số bệnh nhân được lựa chọn phác đồ khởi đầu là đơn trị liệu và kháng sinh cephalosporin thế hệ 3 (C3G) được sử dụng phổ biến nhất trong cả phác đồ ban đầu (62,4%) và phác đồ thay thế (47,1%). Dựa trên Bộ tiêu chí trong nghiên cứu, tỷ lệ phù hợp về việc lựa chọn phác đồ kháng sinh ban đầu là 20,6%; về liều dùng và nhịp đưa thuốc lần lượt là 49,8% và 97,7%. Sau 5 ngày điều trị, có 90 bệnh nhi đủ tiêu chuẩn chuyển đổi từ đường tĩnh mạch sang đường uống (IV/PO), nhưng chỉ có 10 trường hợp được chuyển đổi (11,1%), trong đó chỉ có 01 trường hợp được chuyển đổi phù hợp. Kết luận: Tỷ lệ lựa chọn phác đồ kháng sinh ban đầu phù hợp còn thấp, việc chuyển đổi đường dùng IV/PO chưa được chú trọng. Cần xây dựng hướng dẫn sử dụng kháng sinh và tăng cường đào tạo cho các bác sĩ lâm sàng nhằm nâng cao chất lượng trong điều trị viêm phổi cộng đồng ở trẻ em.   

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

1. Pneumonia Etiology Research for Child Health (PERCH) Study Group. Causes of servre pneumonia requiring hospital admission in children without HIV infection from Africa and Asia: the PERCH multi-country case-control study. The Lancet. 2019. 394(10200), 757-779, https://doi.org/10.1016/S0140-6736(19)30721-4.
2. Bộ Y tế. Hướng dẫn sử dụng kháng sinh. Ban hành kèm theo Quyết định số 708/QĐ-BYT ngày 02/03/2015. 2015.
3. Nguyen T.K.P., et al. Encouraging rational antibiotic use in childhood pneumonia: a focus on Vietnam and the Western Pacific Region. Pneumonia (Nathan). 2017. 9(7)7, doi: 10.1186/s41479-017-0031-4.
4. Trần Thị Kiều Anh, Nguyễn Văn Tuấn. Nghiên cứu tính kháng kháng sinh của vi khuẩn gây viêm phổi ở trẻ 2 tháng đến 5 tuổi tại Bệnh viện Sản nhi Nghệ An năm 2021. Tạp chí Y học Việt Nam. 2021. 2, 297-301.
5. Bộ Y tế. Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị một số bệnh thường gặp ở trẻ em. Ban hành kèm theo Quyết định số 3312/QĐ-BYT ngày 07/8/2015. 2015.
6. Bộ Y tế. Hướng dẫn thực hiện quản lý sử dụng kháng sinh trong bệnh viện. Ban hành kèm theo Quyết định số 5631/QĐ-BYT ngày 31/12/2020. 2020.
7. John S.B., et al. The Management of Community-Acquired Pneumonia in Infants and Children Older Than 3 Months of Age: Clinical Practice Guidelines by the Pediatric Infectious Diseases Society and the Infectious Diseases Society of America. IDSA guidelines. 2011. 53(7), e25-e76, doi: 10.1093/cid/cir531.
8. Hoàng Minh Anh. Phân tích thực trạng sử dụng kháng sinh trong điều trị viêm phổi mắc phải cộng đồng ở trẻ em dưới 5 tuổi và một số yếu tố liên quan tại bệnh viện E Trung ương năm 2021-2022. Trường Đại học Dược Hà Nội. 2023. 47.
9. Nguyễn Thành Hải và cộng sự. Thực trạng sử dụng kháng sinh trong điều trị viêm phổi mắc phải tại cộng đồng ở trẻ em từ 2 tháng đến 5 tuổi tại Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An năm 2022. Tạp chí Y Dược lâm sàng 108. 2023. 218-225DOI: https://doi.org/10.52389/ydls.v18idbv.1981.
10. Nguyễn Thị Trúc Linh và cộng sự. Thực trạng sử dụng thuốc kháng sinh trong điều trị viêm phổi cộng đồng ở trẻ em dưới 5 tuổi tại bệnh viện Nhi đồng Cần Thơ năm 2019-2020. Tạp chí Y Dược học Cần Thơ. 2021. 37, 41-47.
11. Nguyen Thi Nam Phong. Optimization of antimicrobial therapy for Streptococcus pneumoniae- infected community acquired pneumonia in children at Da Nang and Quang Nam in Vietnam. Vietnam France University. 2021.
12. Linan Z., et al. Safety of ceftriaxone in paediatrics: a systematic review. Archives of Disease in Childhood. 2020. 105(10), 981-985, doi: 10.1136/archdischild-2019-317950.
13. Phạm Thu Hà và cộng sự. Phân tích sử dụng kháng sinh trong điều trị viêm phổi cộng đồng tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Báo cáo khoa học tại Hội nghị Khoa học Dược bệnh viện Hà Nội mở rộng lần thứ 6. 2018.
14. Abhishek D., et al. Intravenous to Oral Antibiotic Switch Therapy Among Patients Hospitalized with Community-Acquired Pneumonia. Clinical Infectious Diseases. 2023. 77(2), 174-185, doi: 10.1093/cid/ciad196.