ĐÁNH GIÁ MỐI TƯƠNG QUAN VÀ ĐỘ TƯƠNG HỢP CỦA GIÁ TRỊ LDL-CHOLESTEROL ĐỊNH LƯỢNG TRỰC TIẾP VÀ ƯỚC TÍNH THEO MỘT SỐ CÔNG THỨC MỚI

Tóm tắt

Đặt vấn đề: Việc ước tính nồng độ cholesterol trong lipoprotein tỉ trọng thấp (LDL-C) trong máu bằng công thức đã được chấp nhận rộng rãi như một phương án thay thế khả dĩ ở những nơi còn khó khăn trong tiếp cận phương pháp định lượng trực tiếp. Bên cạnh công thức kinh điển Friedewald một số công thức mới đã được công bố như Cordova, Martin, Sampson. Các công thức cho thấy khả năng khắc phục một số nhược điểm của công thức Friedewald và có tính khả thi trong thức tiễn, tuy nhiên cần được đánh giá trên dân số mục tiêu trước khi áp dụng. Mục tiêu nghiên cứu: Đánh giá mối tương quan và mức độ tương hợp giá trị LDL-C định lượng trực tiếp và ước tính theo các công thức Friedewald, Cordova, Martin và Sampson. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu trên dữ liệu của 1267 bệnh nhân có thực hiện đầy đủ các xét nghiệm trong bộ lipid (TC, TG, HDL-C, LDL-C) và có kết quả định lượng triglycerid ≤ 8,45 mmol/L, tại Khoa Xét nghiệm, Bệnh viện Đa khoa Thành phố Cần Thơ (5/2023-11/2023). Mối tương quan và tương hợp giữa giá trị của LDL-C định lượng trực tiếp và ước tính theo các công thức được đánh giá trên toàn bộ mẫu nghiên cứu cũng như các nhóm theo mức nồng độ TG thông qua (1) phương trình hồi quy tuyến tính, (2) hệ số tương quan Pearson r, (3) độ khác biệt giữa giá trị định lượng và ước tính và (4) tỉ lệ số mẫu có độ khác biệt trong giới hạn cho phép. Kết quả: Công thức Cordova, Martin và Sampson có mối tương quan quan chặt chẽ ở tất cả các mức triglycerid trong nghiên cứu, riêng công thức Fridewald chỉ đạt được mức độ tương quan chặt chẽ ở nhóm có nồng độ ≤ 3,39 mmol/L. Xét về mức độ tương hợp, ở nhóm I (triglycerid ≤ 2,26 mmol/L) công thức Friedewald và Cordova có mức độ tương hợp tốt nhất, đối với nhóm II (3,39 ≥ triglycerid > 2,26 mmol/L) là công thức Friedewald, nhóm III (4,45 ≥ triglycerid > 3,39 mmol/L) là công thức Sampson và nhóm IV (triglycerid > 4,45 mmol/L) là công thức Martin. Kết luận: Công thức kinh điển Friedewald và công thức Cordova cho kết quả tốt ở nhóm triglycerid thấp (≤ 3,39 mmol/L), công thức Martin và Sampson cho kết quả tốt hơn 2 công thức còn lại ở nhóm triglycerid cao và ít bị ảnh hưởng bởi nồng độ triglycerid.

Từ khóa: ước tính LDL-Cholesterol, công thức Friedewald, công thức Cordova, công thức Martin, công thức Sampson.