NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG VÀ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ LIỆT DÂY THẦN KINH VII NGOẠI BIÊN DO CHẤN THƯƠNG XƯƠNG THÁI DƯƠNG TẠI BỆNH VIỆN TAI MŨI HỌNG CẦN THƠ VÀ BỆNH VIỆN ĐA KHOA TRUNG ƯƠNG CẦN THƠ NĂM 2022-2024
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Đặt vấn đề: Chấn thương xương thái dương là nguyên nhân phổ biến thứ hai gây liệt thần kinh VII ngoại biên. Thường đi kèm chấn thương nội sọ nên được tiếp cận điều trị liệt muộn. Mục tiêu nghiên cứu: Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và đánh giá kết quả điều trị liệt thần kinh VII ngoại biên do chấn thương xương thái dương. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu tiến cứu, mô tả cắt ngang trên 31 bệnh nhân liệt dây thần kinh VII ngoại biên do chấn thương xương thái dương được chẩn đoán và điều trị tại Bệnh viện Tai Mũi họng Cần Thơ và Bệnh viện Đa khoa Trung Ương Cần Thơ năm 7/2022-3/2024. Kết quả: Nam giới chiếm đa số, với 83,9% (26/31). Tuổi trung bình 31,8 ± 12,6. Nguyên nhân thường gặp nhất là tai nạn giao thông chiếm 83,9%. Liệt tức thì sau chấn thương gặp trong 8/31 trường hợp, liệt độ IV chiếm tỷ lệ cao nhất 45,2%. Hình ảnh đường vỡ trên phim cắt lớp vi tính là vỡ dọc 54,8% chiếm nhiều nhất. Có 16 bệnh nhân được điều trị nội, 15 bệnh nhân được điều trị phẫu thuật giảm áp. Kết quả điều trị sau 3 tháng, 77,4% bệnh nhân hồi phục tốt. Kết quả hồi phục tốt các trường hợp can thiệp trong vòng 1 tháng cao hơn các trường hợp can thiệp sau 1 tháng. Kết luận: Xác định khởi phát liệt và mức độ liệt giúp lựa chọn phương pháp điều trị và ưu thế cho bệnh nhân. Điều trị bảo tồn thích hợp trường hợp liệt muộn, liệt nhẹ. Phẫu thuật thích hợp trường hợp liệt tức thì, liệt nặng. Phẫu thuật sớm trong vòng 1 tháng có khả năng phục hồi tốt cao hơn.
Chi tiết bài viết
Từ khóa
Liệt mặt, liệt dây thần kinh VII ngoại biên, chấn thương xương thái dương
Tài liệu tham khảo
2. Nguyễn Minh Tuấn, Trần Thị Bích Liên. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh nhân của bệnh nhân chấn thương xương thái dương điều trị tại bệnh viện nhân dân 115. Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh. 2011. 15(1), 147-152.
3. Nguyễn Xuân Hoà, Lương Hồng Châu. Điều trị tổn thương thần kinh mặt do chấn thương xương thái dương tại Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung Ương từ 2010- 2012. Tạp chí Y học Việt Nam. 2013. 408(2), 70-75.
4. Nguyễn Xuân Hòa, Lương Hồng Châu, Đồng Văn Hệ. Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và điều trị tổn thương dây thần kinh VII ngoại biên do chấn thương xương thái dương. Học viện quân y. 2016. 60-82.
5. Nguyễn Thị Quyên. Nghiên cứu hình thái đường vỡ trong chấn thương xương thái dương. Đại học Y Hà Nội. 2020. 51-67.
6. Vajpayee D., Mallick A., Mishra A. K. Post Temporal Bone Fracture Facial Paralysis: Strategies in Decision Making and Analysis of Efficacy of Surgical Treatment. Indian J Otolaryngol Head Neck Surg. 2018. 70(4), 566-571, https://doi.org/10.1007/s12070-018-1371-y.
7. Trần Phương Nam, Lê Chí Thông, Dương Mạnh Đạt, Nguyễn Quốc Dũng, Phan Ngô Huy và cộng sự. Đánh giá kết quả điều trị liệt mặt ngoại biên do chấn thương xương thái dương. Tạp chí Tai Mũi Họng Việt Nam. 2024 .69(63), 64-72., https://doi.org/10.60137/tmhvn.v69i63.89.
8. Kong T.H, Lee J.W, Park Y.A, Seo Y.J. Clinical Features of Fracture versus Concussion of the Temporal Bone after Head Trauma. J Audiol Otol. 2019. 23(2), 96-102, https://doi.org/10.7874/jao.2018.00339.
9. Nguyễn Xuân Hòa, Lương Hồng Châu, Đồng Văn Hệ. Đặc điểm lâm sàng, chụp cắt lớp vi tính tổn thương thần kinh VII do chấn thương xương thái dương có chỉ định phẫu thuật. Tạp chí Y học Việt Nam. 2015. 656(4), 1-4.
10. Kong K, Sevy A. Temporal bone fracture requiring facial nerve decompression or repair. Operative Techniques in Otolaryngology - Head and Neck Surgery. 2017. 28(4), 277-283, https://doi.org/10.1016/j.otot.2017.08.014.
11. Nguyễn Xuân Hòa. Thời điểm can thiệp phẫu thuật trong điều trị liệt mặt do chấn thương xương thái dương. Tạp chí Tai Mũi Họng Việt Nam. 2017 .62(37), 52-58.