NGHIÊN CỨU GIẢI PHẪU ĐỘNG MẠCH GAN VÀ MỐI TƯƠNG QUAN VỚI MỘT SỐ YẾU TỐ BẰNG CHỤP CẮT LỚP VI TÍNH TẠI KHOA CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH BỆNH VIỆN

Lâm Lệ Quyên1,, Nguyễn Việt Khái2, Thái Huỳnh Ngọc Trân2, Trương Xuân Tiến2, Ngô Hoàng Vĩ2, Nguyễn Hoàng Ẩn 2
1 Trường Đại học Y Dược Cần Thơ
2 Trường Đại học Y Dược Cần Thơ

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Đặt vấn đề: Hệ thống động mạch gan là một hệ động mạch có nhiều biến đổi giải phẫu khác nhau. Với sự phát triển và hữu ích của hình ảnh học, việc khảo sát giải phẫu mang đặc trưng dịch tễ giúp ích cho phẫu thuật nói chung và can thiệp nội mạch nói riêng. Mục tiêu nghiên cứu: (1) Khảo sát dạng phân nhánh động mạch gan trên chụp cắt lớp vi tính, (2) Tương quan giữa kích thước động mạch gan với tuổi, giới và dạng phân nhánh. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang, hồi cứu, người ≥ 18 tuổi, không mắc các bệnh ảnh hưởng đến giải phẫu động mạch gan được chụp cắt lớp vi tính vùng bụng có tiêm thuốc tương phản thì động mạch. Khảo sát mối tương quan giữa kích thước động mạch gan với tuổi, giới và dạng phân nhánh. Kết quả: Tuổi trung bình của đối tượng là 59,2 tuổi, nữ giới chiếm 42%, nam giới chiếm 58%. Dạng phân nhánh phổ biến nhất theo Michels là động mạch gan chung (ĐMGC) xuất phát từ động mạch thân tạng (dạng 1) chiếm tỉ lệ 94,9%. Đường kính trung bình của ĐMGC là 5,3 ± 1,0 mm. Chiều dài trung bình của ĐMGC là 34,9 ± 8,4 mm. Đường kính trung bình của động mạch gan riêng (ĐMGR) là 4,4 ±1,0 mm. ĐMGR có 96,6% nguyên uỷ từ ĐMGC, 3,4% trường hợp còn lại không có ĐMGR. Chiều dài ĐMGC tăng theo nhóm tuổi (p<0,05). Đường kính ĐMGC và đường kính ĐMGR ở nam lớn hơn nữ. Sự khác biệt có ý nghĩa thống kê (p<0,05). Kết luận: Do tần suất biến thể giải phẫu động mạch gan ngày càng cao. Nên hiểu rõ kiến thức giải phẫu của động mạch gan là cần thiết đối với bác sĩ lâm sàng, cũng như bác sĩ chẩn đoán hình ảnh.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

1. Trịnh Văn Minh. Giải phẫu người tập II, Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam. 2010. 370.
2. Trịnh Hồng Sơn. Những biến đổi giải phẫu gan, ứng dụng phẫu thuật. Nhà xuất bản Y học. 2014. 229-270. 5.
3. Thái Doãn Kỳ. Nghiên cứu kết quả điều trị ung thư biểu mô tế bào gan bằng phương pháp tắc mạch hóa chất sử dụng hạt vi cầu DC beadrs. Luận án Tiến sĩ Y học, Viện Nghiên cứu Khoa học Y Dược lâm sàng 108. 2015. 19-22.
4. Lê Văn Cường. Các dạng và kích thước động mạch ở người Việt Nam. Hình thái học (4). Nhà xuất bản Y học. 2012. 4-6.
5. Trần Sinh Vương. Nghiên cứu về nguyên ủy, các dạng phân nhánh của động mạch gan ở người Việt Nam trưởng thành. Tạp chí Y học thực hành 817 (4). 2012. 73-75.
6. Nguyễn Thị Thanh Thiên, Phạm Đăng Diệu, Phạm Ngọc Hoa. Khảo sát hình thái mạch máu gan và các biến thể giải phẫu bằng chụp X quang cắt lớp vi tính. Tạp chí Điện Quang Việt Nam. 2022. 83-100.
7. Lawton J., Touma J., Sénémaud J., et al. Computer-assisted study of the axial orientation and distances between renovisceral arteries ostia. Surgical Radiologic Anatomy. 2017.39(2). 149-160, https://doi.org/10.1007/s00276-016-1718-6.
8. BinitSreka et all. Variations of celiac axis, common hepatic arteryand its branches in 600 patients. Indian Journal of Radiology and imaging august 2013. 2013.23(3), 223-233, 10.4103/0971-3026.120273.
9. Panagouli E., Lolis E., Venieratos D. A morphometric study concerning the branching points of the main arteries in humans: relationships and correlations. Ann Anat. 2011.193(2), 86-99, https://doi.org/10.1016/j.aanat.2010.10.009.
10. Osman A.M., Abdrabou A. Celiac trunk and hepatic artery variants: A retrospective preliminary MSCT report among Egyptian patients. The Egyptian Journal of Radiology and Nuclear Medicine. 2016.47(4), 1451-1458, https://doi.org/10.1016/j.ejrnm.2016.09.011.
11. Araujo N.S.A., Mello J.C.F., Franca H.A., et al. Multidetector computed tomography angiography of the celiac trunk and hepatic arterial system: normal anatomy and main variants, Radiologia brasileira. 2016.49(1), 49-52, 10.1590/0100-3984.2014.0041.
12. Michels N.L. Blood supply and anatomy of the upper abdominal organs, with a descriptive atlas. British Journal of Surgery. 1955.43(181), 560-565.
13. Hiatt J.R., Gabbay J., Busuttil R. Surgical anatomy of the hepatic arteries in 1000 cases. Ann Surg. 1994.220(1), 50-52.